Sốt phát ban ở trẻ: Phân biệt sởi, rubella và các loại phát ban khác
Sốt phát ban ở trẻ em là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 3 tuổi, thường do virus gây ra. Việc phân biệt chính xác giữa sốt phát ban thông thường, sởi, rubella và các bệnh lý nhiễm trùng khác không chỉ giúp đưa ra phương pháp điều trị phù hợp mà còn giảm thiểu nguy cơ biến chứng cho trẻ. Cùng Trung Sơn Pharma tìm hiểu về sốt phát ban ở trẻ em ngay sau đây.
Sốt phát ban ở trẻ
Sốt phát ban là tên gọi chung cho một số loại nhiễm trùng do vi khuẩn khác nhau lây lan qua vết côn trùng cắn gây ra các triệu chứng tương tự, như sốt cao và phát ban. Các triệu chứng này có thể nghiêm trọng và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị.
Sốt phát ban là một nhóm bệnh do vi khuẩn gây ra các triệu chứng tương tự, như sốt cao, ớn lạnh, phát ban, đau nhức cơ thể, ho, các vấn đề về tiêu hóa và lú lẫn. Các loại bao gồm sốt phát ban ở chuột (đặc hữu), sốt phát ban dịch tễ và sốt phát ban cọ. Bạn bị sốt phát ban do bọ chét, chấy hoặc ghẻ. Tất cả các loại đều có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh.
Sốt phát ban ở trẻ Phân biệt sốt phát ban, sởi, rubella
Bảng so sánh các đặc điểm của sốt phát ban, sởi, rubella và các loại phát ban khác:
|
Đặc điểm |
Sốt phát ban (do virus) |
Sởi |
Rubella (sởi Đức) |
Phát ban dị ứng |
Phát ban nhiễm khuẩn |
|
Nguyên nhân |
Virus |
Virus sởi |
Virus rubella |
Dị ứng (thức ăn, thuốc, phấn hoa...) |
Vi khuẩn, virus |
|
Triệu chứng |
Sốt cao, ban đỏ mịn sau hạ sốt |
Sốt cao, ho, chảy mũi, viêm kết mạc, đốm Koplik, ban sẩn đỏ |
Sốt nhẹ, hạch sau tai, ban hồng nhạt |
Ngứa, mề đay, phù nề |
Tùy thuộc vào nhiễm trùng (viêm họng, viêm da...) |
|
Đặc điểm ban |
Đỏ hoặc hồng, mịn, không gồ lên da, chủ yếu ở thân mình |
Ban sẩn đỏ, từ sau tai lan ra mặt, cổ, thân mình và tay chân |
Ban hồng nhạt, mịn, từ mặt lan ra toàn thân |
Mề đay, phù nề |
Tùy thuộc vào nhiễm trùng (mụn mủ, vết loét...) |
|
Triệu chứng khác |
Trẻ tỉnh táo, ít quấy khóc |
Trẻ quấy khóc, mệt mỏi |
Trẻ ít khó chịu |
Ngứa nhiều |
Tùy thuộc vào nhiễm trùng |
|
Biến chứng |
Ít gây biến chứng |
Có thể gây biến chứng nguy hiểm (viêm phổi, viêm não) |
Nguy hiểm cho phụ nữ mang thai (dị tật thai nhi) |
Phù nề đường thở (nặng) |
Tùy thuộc vào nhiễm trùng |
|
Thời gian |
Thường tự khỏi sau vài ngày |
Cần điều trị và theo dõi chặt chẽ |
Thường nhẹ ở trẻ em |
Tùy thuộc vào dị ứng |
Tùy thuộc vào nhiễm trùng |
|
Khi nào cần gặp bác sĩ |
Sốt cao không hạ, ban lan rộng nhanh, trẻ lơ mơ |
Ngay khi nghi ngờ sởi |
Ngay khi nghi ngờ rubella, đặc biệt ở phụ nữ mang thai |
Phù nề đường thở, khó thở |
Khi có dấu hiệu nhiễm trùng nặng |
Triệu chứng sốt phát ban ở trẻ em
Triệu chứng sốt phát ban ở trẻ em:
- Nổi ban trong giai đoạn sốt.
- Ban nổi lần lượt theo thứ tự sau tai, sau đó lan dần.
- Khi lặn, phát ban để lại vết thâm
- Ban có dạng sần, gồ trên bề mặt da
Triệu chứng sốt phát ban thường gặp ở trẻ em
Các triệu chứng khác của bệnh sốt phát ban có thể bao gồm:
- Sốt cao (trên 104 độ F/40 độ C) có thể kéo dài vài ngày hoặc vài tuần.
- Rùng mình.
- Đau nhức cơ thể.
- Đau đầu.
- Phát ban.*
- Ho.
- Buồn nôn hoặc nôn.
- Đau dạ dày.
- Sưng hạch bạch huyết.
- Lú lẫn hoặc trạng thái tinh thần thay đổi.
- Cơn động kinh .
- Hôn mê .
- Eschar – vùng da sẫm màu, giống như vảy xung quanh vết cắn của bọ chét (trong bệnh sốt phát ban bụi rậm).
*Trẻ phát ban đỏ sau 3 ngày sốt. Nó bắt đầu ở thân mình và lan ra phần còn lại của cơ thể (trừ lòng bàn tay và lòng bàn chân).
Sốt phát ban ở trẻ em có thể có các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào loại sốt phát ban. Không phải ai cũng gặp phải mọi triệu chứng.
Nguyên nhân gây ra bệnh sốt phát ban ở trẻ
Côn trùng và các loại ký sinh trùng khác lây lan bệnh sốt phát ban và sốt phát ban dịch tễ khi chúng cắn bạn và để lại phân chứa đầy vi khuẩn trên da người bệnh.
Vi khuẩn gây ra cả ba loại sốt phát ban:
- Rickettsia typhi gây bệnh sốt phát ban ở chuột.
- Rickettsia prowazekii gây ra bệnh sốt phát ban dịch tễ.
- Orientia tsutsugamushi gây bệnh sốt phát ban.
Phân loại sốt phát ban
Có ba loại bệnh thường được gọi là sốt phát ban:
- Sốt phát ban do chuột: Sốt phát ban do chuột (hoặc sốt phát ban đặc hữu) tồn tại ở nhiều khu vực trên thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ. Nó có xu hướng nhẹ hơn sốt phát ban dịch tễ hoặc sốt phát ban bụi rậm. Bọ chét lây lan sốt phát ban do chuột.
- Sốt phát ban dịch tễ: Sốt phát ban dịch tễ (hoặc sốt phát ban sylvatic) phổ biến nhất ở một số vùng của Châu Phi, Trung Mỹ và Nam Mỹ. Chấy rận lây lan sốt phát ban dịch tễ. Có một số trường hợp sốt phát ban dịch tễ ở Hoa Kỳ, thường là sau khi tiếp xúc với sóc bay bị nhiễm bệnh.
- Sốt phát ban bụi rậm: Sốt phát ban bụi rậm tồn tại ở các vùng nông thôn Đông Nam Á và Đông Á, các đảo Thái Bình Dương, Nga và Úc. Ve bét (ve non) lây lan sốt phát ban bụi rậm.
Chăm sóc trẻ mắc sốt phát ban tại nhà
Lưu ý chăm sóc trẻ mắc sốt phát ban tại nhà:
- Giữ không gian sống trong lành, thoáng khí.
- Tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm; thay quần áo sạch sẽ.
- Nên chia nhỏ bữa ăn để trẻ dễ hấp thu.
- Thức ăn mềm, dễ tiêu; bổ sung nước và Vitamin C.
- Không tự ý dùng thuốc hoặc áp dụng các biện pháp nhân gian.
- Theo dõi và đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu có dấu hiệu bất thường
Cách chăm sóc trẻ sốt phát ban tại nhà
Phòng ngừa bệnh sốt phát ban
Cách tốt nhất để phòng ngừa sốt phát ban là tránh bọ chét, chấy và bọ chét cắn. Mẹo để tránh bị cắn bao gồm:
- Sử dụng thuốc xịt côn trùng có tác dụng xua đuổi bọ chét và bọ ghẻ khi ra ngoài.
- Khi ra ngoài, hãy che chắn bằng quần dài, tất và áo sơ mi dài tay.
- Mặc quần áo chống côn trùng (xử lý bằng permethrin) nếu bạn ở những khu vực có khả năng có bọ chét, bọ chét và chấy. Không bôi permethrin trực tiếp lên da.
- Trao đổi với bác sĩ thú y về cách phòng ngừa bọ chét cho vật nuôi của bạn.
- Tắm rửa toàn thân bằng xà phòng và nước ấm thường xuyên.
- Thay và giặt quần áo ít nhất một lần một tuần.
- Không dùng chung đồ giường, quần áo, khăn tắm hoặc đồ dùng cá nhân với người khác.
Các câu hỏi thường gặp về sốt phát ban ở trẻ
- Sốt phát ban và bệnh sởi có giống nhau không?
Sốt phát ban và bệnh sởi ở trẻ không giống nhau. Phân biệt sốt phát ban ở trẻ và sởi qua các triệu chứng sau đây.
|
Bệnh sởi |
Sốt phát ban |
|
Sau khi giảm sốt, trẻ bị phát ban từ 1 - 5 ngày |
Trẻ phát ban đỏ sau 3 ngày sốt. |
|
Ban nổi đồng loạt nhiều vị trí khắp cơ thể |
Ban nổi lần lượt theo thứ tự sau tai, sau đó lan dần. |
|
Nốt phát ban ít có gồ lên bề mặt da và lặn không để lại vết tích |
Khi lặn, phát ban để lại vết thâm |
| Ban có dạng sần, gồ trên bề mặt da |
Phân biệt bệnh sốt phát ban và sởi
- Cách điều trị bệnh sốt phát ban
- Thuốc kháng sinh có thể chữa khỏi bệnh sốt phát ban. Các bác sĩ thường điều trị sốt phát ban ở chuột, dịch và bệnh sốt phát ban cọ rửa bằng doxycycline. Nếu bạn đang mang thai hoặc có các tình trạng sức khỏe khác, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh khác.
- Hầu hết mọi người bắt đầu cảm thấy khỏe hơn trong vòng 48 giờ sau khi bắt đầu điều trị. Điều quan trọng là phải tiếp tục dùng thuốc kháng sinh cho đến khi hết thuốc, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe hơn.
- Bệnh sốt phát ban có lây không?
Sốt phát ban không có khả năng lây nhiễm (lây lan từ người sang người). Nhưng trong điều kiện sống đông đúc, chấy có thể lây lan vi khuẩn sốt phát ban từ người này sang người khác.
Qua bài viết trên, Trung Sơn Pharma đã cung cấp đến bạn thông tin bổ ích về bệnh sốt phát ban ở trẻ. Hi vọng với những kiến thức mà chúng tôi chia sẻ, bạn đã có sự quan tâm hơn và tránh được những tác nhân gây tổn thương cho sức khỏe cơ thể. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ hotline miễn phí 1800558898 để được nhóm Dược sĩ chuyên môn tại Hệ thống nhà thuốc Trung Sơn giải đáp thắc mắc và hỗ trợ tư vấn phương pháp điều trị tốt nhất.
Tài liệu tham thảo
- Typhus. (n.d.). WebMD. Retrieved March 12, 2025, from https://www.webmd.com/a-to-z-guides/what-is-typhus
- Typhus. (n.d.-b). Cleveland Clinic. Retrieved March 12, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/typhus
Bài viết liên quan
