Hội Chứng Ruột Kích Thích (IBS) - Nguyên Nhân, Dấu Hiệu, Và Cách Điều Trị
Hội chứng ruột kích thích là căn bệnh gây ra nhiều phiền toái cho cuộc sống hàng ngày. Bạn đang gặp phải các triệu chứng như đau bụng, rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, chướng bụng? Trong bài viết này, Trung Sơn Pharma sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hội chứng ruột kích thích là gì, những dấu hiệu hội chứng ruột kích thích thường gặp, và đặc biệt là cung cấp những lời khuyên hữu ích về chế độ ăn uống cho người bệnh.
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là gì?
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn thường gặp ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, bao gồm dạ dày và ruột. Các triệu chứng của IBS có thể bao gồm cơn co thắt, đau bụng, cảm giác đầy hơi, và có thể dẫn đến tiêu chảy, táo bón, hoặc cả hai. Đây là một tình trạng mãn tính, đòi hỏi người bệnh phải quản lý lâu dài.
Chỉ một tỷ lệ nhỏ người mắc IBS trải qua triệu chứng nghiêm trọng. Nhiều người có thể kiểm soát tình trạng của mình thông qua việc điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống và quản lý căng thẳng. Đối với những trường hợp nặng hơn, có thể cần đến sự can thiệp của thuốc và tư vấn chuyên môn.
Hội chứng IBS không gây ra bất kỳ thay đổi nào ở mô ruột và cũng không làm tăng nguy cơ mắc ung thư trực tràng.
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn thường gặp ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
Dấu hiệu hội chứng ruột kích thích là gì?
Các dấu hiệu hội chứng ruột kích thích có thể xuất hiện thường xuyên hoặc theo từng đợt bùng phát. Điều này có nghĩa là bạn không luôn luôn gặp phải các triệu chứng; chúng có thể tạm thời biến mất và bạn sẽ đi tiêu bình thường. Tuy nhiên, trong những khoảng thời gian khác, các dấu hiệu hội chứng ruột kích thích sẽ lặp lạp
Các dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích ( IBS) bao gồm:
- Đau bụng hoặc chuột rút: Thường đi kèm với cảm giác buồn đi tiêu.
- Đầy hơi và chướng bụng: Cảm giác căng tức trong bụng.
- Tiêu chảy hoặc táo bón: Có thể xảy ra riêng biệt hoặc xen kẽ giữa hai tình trạng này.
- Chất nhầy trong phân: Thường có màu trắng, có thể xuất hiện trong quá trình đại tiện.
- Cảm giác không thể đi đại tiện: Dù đã đi tiêu, bạn vẫn cảm thấy cần phải đi thêm.
Đau bụng, đầy hơi là một trong những dấu hiệu của hội chứng ruột kích thích
Nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích là gì?
Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích (IBS) chưa được xác định rõ ràng, nhưng được coi là một rối loạn thần kinh tiêu hóa, liên quan đến sự tương tác giữa ruột và não. Một số nguyên nhân tiềm ẩn khác bao gồm:
- Thay đổi vi khuẩn đường ruột: Sự khác biệt về loại và số lượng vi khuẩn có thể góp phần vào triệu chứng.
- Nhiễm trùng: Một số người phát triển IBS sau khi bị nhiễm trùng nặng.
- Không dung nạp thực phẩm: Dị ứng hoặc nhạy cảm với thực phẩm có thể là yếu tố gây ra.
- Căng thẳng trong thời thơ ấu: Những người trải qua các sự kiện căng thẳng nghiêm trọng khi còn nhỏ có nguy cơ cao mắc IBS.
Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích (IBS)
Những biến chứng của hội chứng ruột kích thích
Táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính có thể dẫn đến bệnh trĩ là những biến chứng của hội chứng ruột kích thích có thể gây ra.
Bên cạnh đó, hội chứng ruột kích thích (IBS) còn liên quan đến:
- Chất lượng cuộc sống kém: Nhiều người bị IBS ở mức độ từ trung bình đến nặng thường báo cáo rằng chất lượng cuộc sống của họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Các nghiên cứu cho thấy rằng những người mắc IBS nghỉ làm nhiều gấp ba lần so với những người không có triệu chứng ruột kích thích.
- Rối loạn tâm trạng: Việc trải qua các triệu chứng của IBS có thể góp phần gây ra trầm cảm hoặc lo âu. Ngược lại, tình trạng trầm cảm và lo âu cũng có thể làm tình trạng IBS trở nên nghiêm trọng hơn.
Phân loại hội chứng ruột kích thích
Các nhà nghiên cứu phân loại hội chứng ruột kích thích (IBS) dựa trên hình dạng và tính chất của phân trong những ngày bạn gặp triệu chứng. Nhiều người mắc IBS có thói quen đi đại tiện bình thường vào một số ngày, nhưng lại có sự bất thường vào những ngày khác. Những ngày này sẽ giúp xác định loại IBS mà bạn đang mắc phải.
- Hội chứng IBS kèm táo bón (IBS-C): Phân chủ yếu cứng và vón cục.
- Hội chứng IBS kèm tiêu chảy (IBS-D): Phân thường lỏng và nhiều nước.
- Hội chứng IBS với tình trạng đại tiện hỗn hợp (IBS-M): Có thể gặp cả phân cứng và lỏng trong cùng một thời điểm.
Việc phân loại này rất quan trọng, vì một số phương pháp điều trị chỉ có hiệu quả đối với một số loại IBS nhất định.
Những dấu hiệu hội chứng ruột kích thích cần đến gặp bác sĩ
Bạn nên đến gặp bác sĩ chăm sóc sức khỏe nếu có sự thay đổi kéo dài trong thói quen đi tiêu hoặc gặp phải các triệu chứng khác liên quan đến hội chứng ruột kích thích (IBS). Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như ung thư ruột kết. Các triệu chứng cần chú ý bao gồm:
- Giảm cân không rõ nguyên nhân.
- Tiêu chảy vào ban đêm.
- Chảy máu từ trực tràng.
- Thiếu máu do thiếu sắt.
- Nôn mửa không rõ nguyên nhân.
- Cơn đau không giảm khi xì hơi hoặc khi đi tiêu.
Cách chữa hội chứng ruột kích thích
8.1. Phương pháp điều trị hội chứng ruột kích thích
Không có phương pháp điều trị nào phù hợp cho tất cả mọi người, nhưng hầu hết những người mắc IBS đều có thể tìm ra phác đồ điều trị hiệu quả cho riêng mình. Các lựa chọn điều trị chính bao gồm thay đổi chế độ ăn uống và lối sống, sử dụng thuốc, và liệu pháp sức khỏe hành vi.
Thay đổi chế độ ăn uống
Chuyên gia dinh dưỡng có thể hỗ trợ bạn trong việc lựa chọn thực phẩm và điều chỉnh thói quen ăn uống để giảm thiểu triệu chứng. Một số khuyến nghị bao gồm:
- Tăng cường chất xơ: Thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau, ngũ cốc, mận khô và các loại hạt có thể hữu ích cho những người gặp chứng táo bón.
- Sử dụng chất xơ bổ sung: Bạn có thể thử các loại bổ sung chất xơ như Metamucil® hoặc Citrucel®.
- Hạn chế sản phẩm từ sữa: Nhiều người bị IBS không dung nạp lactose. Nếu bạn giảm tiêu thụ sữa, hãy đảm bảo bổ sung canxi từ các nguồn khác như bông cải xanh, rau bina hoặc cá hồi.
- Giảm thực phẩm gây đầy hơi: Các thực phẩm như đậu, cải brussels và bắp cải có thể gây đầy hơi. Nước ngọt có ga và kẹo cao su cũng nên hạn chế.
- Tránh gluten: Ngay cả những người không mắc bệnh celiac cũng có thể nhạy cảm với gluten. Nếu bạn chọn chế độ ăn không chứa gluten, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất.
- Thử chế độ ăn ít FODMAP: Chế độ ăn này giúp giảm lượng carbohydrate khó tiêu. Nó cung cấp các lựa chọn thay thế dễ tiêu hóa mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng.
- Uống đủ nước: Hãy uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
- Ghi nhật ký thực phẩm: Ghi lại thực phẩm bạn tiêu thụ để xác định nguyên nhân gây ra các đợt bùng phát IBS và thảo luận với chuyên gia dinh dưỡng.
Tăng cường chất xơ giúp giảm tình trạng ruột kích thích
Thay đổi hoạt động
Điều chỉnh thói quen hàng ngày cũng có thể mang lại lợi ích. Các khuyến nghị bao gồm:
- Tập thể dục đều đặn: Đặt mục tiêu tập thể dục vừa phải 150 phút mỗi tuần, tức khoảng 30 phút mỗi ngày trong 5 ngày.
- Thực hành kỹ thuật thư giãn: Tập yoga, thiền và các phương pháp giảm căng thẳng khác có thể giúp làm dịu hệ thần kinh và giảm căng thẳng ở ruột.
- Ngủ đủ giấc: Nên ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm và đi ngủ vào cùng một thời điểm hàng ngày để cải thiện chất lượng giấc ngủ.
- Ghi nhật ký hoạt động: Theo dõi các hoạt động giúp bạn kiểm soát IBS và so sánh với bác sĩ.
Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và ngăn chặn bệnh về đường ruột
Liệu pháp
Nhiều người mắc IBS nhận thấy rằng liệu pháp tâm lý có thể giúp kiểm soát căng thẳng và các vấn đề như lo âu hoặc trầm cảm. Một số phương pháp hiệu quả bao gồm:
- Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT)
- Liệu pháp thôi miên
- Phản hồi sinh học
Thuốc
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể kê đơn thuốc để giảm triệu chứng, bao gồm:
- Thuốc chống trầm cảm: Nếu bạn có triệu chứng trầm cảm hoặc lo âu kèm theo cơn đau bụng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA) hoặc thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI).
- Thuốc giảm táo bón: Bao gồm thuốc bổ sung chất xơ và thuốc nhuận tràng.
- Thuốc chống tiêu chảy: Giúp làm chắc phân.
- Thuốc điều trị co thắt ruột.
8.2 Cách phòng trừ hội chứng ruột kích thích
Một trong những yếu tố quan trọng nhất để phòng ngừa hội chứng ruột kích thích cùng các bệnh tiêu hóa khác chính là chế độ ăn uống và lối sống. Dưới đây là một số điểm cần lưu ý về hội chứng ruột kích thích nên ăn gì:
- Tránh bỏ bữa và duy trì thói quen ăn uống đều đặn.
- Nên ăn từ từ, không nên vội vàng trong bữa ăn.
- Giảm thiểu việc tiêu thụ thực phẩm cay, nhiều dầu mỡ và các loại thực phẩm chế biến sẵn hoặc đóng hộp.
- Hạn chế rượu và các đồ uống có ga.
- Các loại trái cây chứa nhiều fructose cần được tiêu thụ một cách hợp lý, không nên vượt quá 240g mỗi ngày.
⚠️ Tổng kết
- Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn thường gặp ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, bao gồm dạ dày và ruột.
- Các triệu chứng của IBS có thể bao gồm cơn co thắt, đau bụng, cảm giác đầy hơi, và có thể dẫn đến tiêu chảy, táo bón, hoặc cả hai.
- Dấu hiệu hội chứng ruột kích thích: Đau bụng hoặc chuột rút, đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy, táo bón, chất nhầy trong phân, không thể đi đại tiện.
- Nguyên nhân: Thay đổi vi khuẩn đường ruột, nhiễm trùng, không dung nạp thực phẩm, căng thẳng.
- Hạn chế bỏ bữa, ăn chậm, hạn chế thực phẩm cay, dầu mỡ, đóng hộp, rượu, nước ngọt, tăng cường trái cây và chất xơ cho cơ thể.
Qua bài viết trên, Trung Sơn Pharma đã cung cấp đến bạn thông tin bổ ích về hội chứng ruột kích thích từ nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị. Hi vọng với những kiến thức mà chúng tôi chia sẻ, bạn đã có sự quan tâm hơn và tránh được những tác nhân gây tổn thương cho sức khỏe cơ thể. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy liên hệ hotline miễn phí 1800558898 để được nhóm Dược sĩ chuyên môn tại Hệ thống nhà thuốc Trung Sơn giải đáp thắc mắc và hỗ trợ tư vấn phương pháp điều trị tốt nhất.
Tài liệu tham khảo
- Irritable bowel syndrome. (n.d.). Mayo Clinic. Retrieved September 27, 2024, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/irritable-bowel-syndrome/symptoms-causes/syc-20360016
- Irritable bowel syndrome (IBS). (n.d.). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Retrieved September 27, 2024, from https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/irritable-bowel-syndrome
- Irritable bowel syndrome (IBS). (n.d.-b). Cleveland Clinic. Retrieved September 27, 2024, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4342-irritable-bowel-syndrome-ibs
Bài viết liên quan
