Đau mắt đỏ - Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa #1

Tổng quan đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ là gì? 

Đau mắt đỏ (Conjunctivitis – Pinkeye) là tình trạng viêm đỏ mô trong suốt lót bên trong mí mắt và lớp phủ bên ngoài mắt. Bệnh có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai mắt do virus, vi khuẩn, chất gây dị ứng và nhiều nguyên nhân khác. Khi mắc bệnh, tròng trắng của mắt có màu hồng hoặc đỏ, mí mắt sưng và có chất lỏng chảy ra hoặc đóng vảy. Đau mắt đỏ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và dễ lây lan, đặc biệt vào thời điểm chuyển mùa từ hè sang thu.

Mức độ phổ biến của đau mắt đỏ

Bệnh đau mắt đỏ phổ biến và dễ lây lan. Tỷ lệ mắc đau mắt đỏ do dị ứng theo mùa dao động từ 15% đến 40%. Các loại đau mắt đỏ khác có xu hướng phổ biến hơn ở các nhóm tuổi khác nhau và vào những thời điểm nhất định trong năm, tương tự như cách cảm lạnh và cúm phổ biến hơn vào mùa đông.

Triệu chứng và Nguyên nhân gây ra đau mắt đỏ

Dấu hiệu đau mắt đỏ là gì?

Đau mắt đỏ có nhiều triệu chứng phổ biến. Và nhiều triệu chứng xảy ra với các bệnh về mắt khác .

Các triệu chứng đau mắt đỏ phổ biến bao gồm:

• Đỏ ở phần trắng của mắt (màng cứng) hoặc trên bề mặt bên trong mí mắt.
• Dịch tiết mắt (thường đặc hơn nước mắt bình thường và có thể có màu vàng, xanh lục hoặc trắng; có thể gây đóng vảy trên lông mi hoặc mí mắt).
• Cảm giác có vật lạ (cảm giác như có vật gì đó mắc kẹt trong mắt nhưng thực tế không có gì cả).
• Mắt khô hoặc chảy nước mắt (epiphora) .
• Mắt ngứa hoặc bị kích ứng .
• Mắt nóng rát .
• Nhìn mờ (có thể xuất hiện rồi biến mất).
• Nhạy cảm với ánh sáng (sợ ánh sáng) .
• Sưng mí mắt (viêm bờ mi) .
• Đau hoặc khó chịu ở mắt (thường nhẹ).

Nguyên nhân nào gây ra bệnh đau mắt đỏ?

Đau mắt đỏ có hàng chục nguyên nhân tiềm ẩn, nhưng có một cách đơn giản để sắp xếp chúng: nguyên nhân do nhiễm trùng và không do nhiễm trùng.

Nguyên nhân lây nhiễm

Đau mắt đỏ do nhiễm virus 

Virus là nguyên nhân chính gây đau mắt đỏ, trong đó adenovirus là tác nhân phổ biến nhất. Ngoài ra, một số loại virus khác như virus Corona, simplex virus và varicella-zoster virus cũng có thể gây bệnh.

Đau mắt đỏ do vi khuẩn

• Staphylococcus: cùng họ vi khuẩn gây nhiễm trùng tụ cầu
• Streptococcus: họ vi khuẩn gây bệnh viêm họng liên cầu khuẩn và bệnh phế cầu khuẩn
• Haemophilus influenzae: một họ vi khuẩn được biết đến nhiều nhất là nguyên nhân gây viêm màng não ở trẻ nhỏ
• Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs) , như bệnh chlamydia , bệnh lậu và bệnh giang mai. Khi những tình trạng này truyền từ cha mẹ sang con trong quá trình sinh nở, nó có thể dẫn đến đau mắt đỏ ở trẻ sơ sinh, một tình trạng có thể gây tổn thương mắt vĩnh viễn và mù lòa

Nguyên nhân không nhiễm trùng

Bao gồm các nguyên nhân không lây lan từ người sang người, động vật hoặc vật thể hoặc bề mặt bị ô nhiễm. 

Các chất gây dị ứng: Dị ứng có thể do nấm mốc, phấn hoa hoặc các chất khác gây ra dị ứng. Khi đó, cơ thể sản sinh kháng thể immunoglobulin E kích hoạt các tế bào đặc biệt trong màng nhầy của mắt và đường thở, giải phóng các chất gây viêm như histamine. Sự giải phóng histamin sẽ dẫn đến các triệu chứng dị ứng như đau mắt đỏ.

Hóa chất bắn vào mắt: Các chất như dầu gội, mỹ phẩm, khói hoặc clo trong hồ bơi có thể gây đỏ mắt khi tiếp xúc hoặc bắn vào mắt. Việc vệ sinh mắt để loại bỏ các chất này cũng có thể gây đỏ và kích ứng.

Dị vật trong mắt: Trong cuộc sống hàng ngày, bụi bẩn có thể vướng vào mắt và gây đau mắt đỏ

Dùng kính áp tròng: Kính áp tròng có thể là nguồn lây nhiễm nếu không được vệ sinh đúng cách. Việc đeo kính áp tròng thường xuyên khi bị đau mắt đỏ có thể làm tình trạng nhiễm trùng nặng hơn, thậm chí gây hỏng mắt.

Tiếp xúc với người bị đau mắt đỏ: Tay có thể chứa các tác nhân gây đau mắt đỏ. Do đó, cần rửa tay sạch sẽ và tránh chạm vào mắt nếu chưa vệ sinh tay

Chấn thương mắt làm tổn thương kết mạc.

Rối loạn miễn dịch và khối u hoặc ung thư kết mạc.

Những yếu tố nguy cơ gây đau mắt đỏ là gì?

Có nhiều yếu tố nguy cơ có thể dẫn đến đau mắt đỏ, một trong những nguyên nhân bao gồm:

Vệ sinh tay: Đau mắt đỏ có thể dễ dàng lây lan từ tay lên mặt. Nếu bạn không thường xuyên rửa hoặc vệ sinh tay, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn.

Tuổi tác: Đau mắt đỏ do virus thường gặp ở cả người lớn và trẻ em, trong khi đau mắt đỏ do vi khuẩn thường xảy ra ở trẻ em dưới 4 tuổi. Người ở độ tuổi 20 cũng có nguy cơ cao mắc bệnh, mặc dù lý do cụ thể vẫn chưa rõ ràng.

Thời điểm trong năm: Đau mắt đỏ dị ứng phổ biến hơn vào mùa xuân và mùa hè. Các dạng đau mắt đỏ truyền nhiễm cũng thường gặp hơn trong mùa cảm lạnh và cúm.

Tiền sử bệnh lý: Những người bị dị ứng theo mùa hoặc các tình trạng liên quan đến dị ứng như chàm hoặc viêm da dị ứng có nguy cơ cao mắc đau mắt đỏ

Dùng chung đồ dùng cá nhân: Đau mắt đỏ dễ lây lan qua một số đồ vật, đặc biệt là các vật dụng liên quan đến mắt như mỹ phẩm và hộp đựng kính áp tròng. Bệnh cũng có thể lây lan qua vải như khăn mặt, khăn tắm và vỏ gối.

Biến chứng đau mắt đỏ là gì ?

Những biến chứng của đau mắt đỏ bạn cần biết

Đau mắt đỏ thường lành tính và ít gây biến chứng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể ảnh hưởng đến giác mạc và làm giảm thị lực. Ngoài ra, đau mắt đỏ có thể gây ra một số biến chứng khác nếu kéo dài hoặc điều trị không đúng cách, đôi khi có thể gây tổn thương mắt vĩnh viễn và thậm chí là mù lòa. 

Các biến có thể xảy ra bao gồm:

Bệnh đau mắt hột .

Viêm màng bồ đào .

Viêm giác mạc và viêm giác mạc kết mạc.

Các bệnh về giác mạc nghiêm trọng hơn, đặc biệt là loét giác mạc và xói mòn giác mạc tái phát.

Do đó, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa Mắt ngay khi có dấu hiệu đau mắt đỏ hoặc các triệu chứng bất thường khác như mắt đỏ, đau, nhức, cộm,… để được chẩn đoán sớm và thực hiện các biện pháp phòng ngừa nhằm hạn chế tình trạng lây lan của bệnh.

Cách trị đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ có trị khỏi không ?

Đau mắt đỏ có thể điều trị được, bất kể nguyên nhân gây ra bệnh. 

Hầu hết các phương pháp điều trị đau mắt đỏ đều sử dụng thuốc. Nhiều phương pháp trong số này tập trung vào việc điều trị các triệu chứng của đau mắt đỏ, bất kể nguyên nhân gây ra chúng. 

Điều trị đau mắt đỏ do vi khuẩn: Sử dụng Thuốc kháng sinh dưới dạng thuốc nhỏ mắt, thuốc mỡ (*) hoặc thuốc viên. 

(*) Người bệnh chỉ cần bôi thuốc dạng mỡ chạm tới lông mi, thuốc đã có thể tan vào mắt.

Điều trị đau mắt đỏ do kích ứng: Nếu có vật gì đó bay vào mắt gây kích ứng, hãy rửa mắt nhẹ nhàng với nước ấm trong 5 phút. Ngoài ra, người bệnh nên tránh để mắt tiếp xúc thêm với các chất gây kích ứng. Mắt sẽ hồi phục trong vòng 4 tiếng sau khi rửa sạch. Nếu không, hãy gặp bác sĩ chuyên khoa Mắt để được khám và điều trị kịp thời. Đặc biệt, nếu mắt bị kích ứng do hóa chất, axit hoặc kiềm mạnh như chất rửa cống, hãy rửa mắt bằng nước sạch và đến gặp bác sĩ ngay lập tức để hạn chế tổn thương mắt.

Điều trị đau mắt đỏ do dị ứng: Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc nhỏ mắt chứa thuốc kháng histamine, thuốc chống viêm steroid hoặc thuốc thông mũi. Ngoài ra, người bệnh có thể tạm thời kiểm soát các triệu chứng bằng cách chườm đá lạnh lên mắt.

Điều trị đau mắt đỏ do nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục: Nguyên nhân này thường không phổ biến nhưng có thể nghiêm trọng. Giống như các nguyên nhân đau mắt đỏ khác, bệnh do vi khuẩn sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh, còn bệnh do virus sẽ được điều trị bằng thuốc kháng virus. Với trẻ sơ sinh, đau mắt đỏ nghiêm trọng có thể gây giảm thị lực. Nếu người mẹ đang mang thai, em bé có thể nhiễm vi khuẩn trong khi sinh. Vì vậy, cần dùng thuốc mỡ kháng sinh bôi lên mắt của trẻ sơ sinh để ngừa bệnh đau mắt đỏ.

Điều trị đau mắt đỏ do bệnh tự miễn: Bác sĩ sẽ điều trị bệnh tiềm ẩn trong cơ thể, từ đó cũng điều trị được viêm kết mạc. Trong quá trình điều trị bệnh khác, người bệnh có thể hỏi bác sĩ cách chăm sóc và kiểm soát các triệu chứng của đau mắt đỏ để cảm thấy tốt hơn.

Mẹo trị đau mắt đỏ nhanh khỏi

Những phương pháp này khác nhau, nhưng một số phương pháp phổ biến nhất bao gồm:

- Thuốc nhỏ mắt, thuốc mỡ bôi không kê đơn. Các sản phẩm này thường được gọi là “ nước mắt nhân tạo ”.

- Dùng khăn mặt ướt để lau sạch lớp vảy hoặc cặn bẩn nếu mí mắt bị dính vào nhau.

- Chườm mát giảm đau mắt đỏ.

- Lau mắt bằng khăn ấm.

- Tránh đưa tay lên mắt.

- Dùng thuốc giảm đau.

- Tạm ngừng đeo kính áp tròng (nếu có)

Các lưu ý khi bị đau mắt đỏ giúp cải thiện tình trạng bệnh. Các dấu hiệu bệnh nặng cần gặp bác sĩ

05 Cách phòng ngừa đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ tuy là một bệnh cấp tính dễ lây lan có thể ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, học tập và lao động. Trong một số trường hợp, bệnh kéo dài có thể gây biến chứng ảnh hưởng đến thị lực, do đó mọi người cần có ý thức phòng bệnh tốt và xử trí kịp thời khi mắc bệnh.

Để chủ động phòng chống bệnh đau mắt đỏ, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp sau:

1. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch; không đưa tay lên dụi mắt, mũi, miệng; không dùng chung các vật dụng cá nhân như lọ thuốc nhỏ mắt, khăn mặt, kính mắt, khẩu trang,…
2. Vệ sinh mắt, mũi, họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý hoặc các loại thuốc nhỏ mắt, nhỏ mũi thông thường.
3. Sử dụng xà phòng hoặc các chất sát khuẩn thông thường để sát trùng các đồ dùng và vật dụng của người bệnh.
4. Hạn chế tiếp xúc với người bệnh hoặc người nghi bị bệnh đau mắt đỏ.
5. Người bệnh hoặc người nghi bị đau mắt đỏ cần hạn chế tiếp xúc với người khác và đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời. Không tự ý điều trị khi chưa có hướng dẫn của cán bộ y tế.

Bị đau mắt đỏ nên ăn gì, kiêng gì?

Đau mắt đỏ nên ăn gì ?

Người bị đau mắt đỏ cần duy trì chế độ ăn uống dinh dưỡng hợp lý để tăng cường sức đề kháng cho mắt, giúp nhanh hồi phục và ngăn ngừa biến chứng. 

Một số thực phẩm giàu vitamin nên bổ sung bao gồm:

Vitamin A: cá, gan động vật, bí ngô, khoai lang, rau xanh đậm, ớt chuông xanh, cà chua, các sản phẩm từ sữa,…

Vitamin B: trứng, thịt gà, cá hồi, gan động vật, bông cải xanh, nấm, các loại đậu, hạt,…

Vitamin C: dâu tây, ổi, cam, xoài, kiwi, đu đủ, ớt chuông, cải xanh,…

Vitamin K: trứng, dưa chuột, cà rốt, măng, cần tây, bông cải xanh, rau xà lách,…

Đau mắt đỏ nên kiêng gì ?

Món ăn có mùi tanh: cá mè, tôm, cua, ốc,…

Thức uống chứa chất kích thích: cà phê, rượu, bia, nước uống có gas,…

Món ăn có tính nóng: thịt dê, ớt, tỏi,…

Một số thực phẩm khác: rau muống, mỡ động vật,…