Cúm mùa: "Điểm danh" 5 dấu hiệu sớm để phòng tránh
Cúm mùa hay còn gọi là cúm, là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi rút cúm gây ra. Cúm mùa không chỉ gây ra những cơn sốt, ho, đau họng khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc nhận biết sớm các triệu chứng này sẽ giúp bạn chủ động phòng tránh, giảm thiểu nguy cơ biến chứng và nhanh chóng phục hồi sức khỏe. Hãy cùng Trung Sơn Pharma tìm hiểu về bệnh cúm mùa nhằm bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình!
Cúm mùa là gì?
Cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng do vi-rút truyền nhiễm gây ra chủ yếu do vi-rút cúm A hoặc B. Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến các cơ quan hô hấp trên (tức là mũi, họng, phế quản và đôi khi là phổi) nhưng các cơ quan khác như tim, não và cơ cũng có thể bị ảnh hưởng.
Bệnh cúm mùa xảy ra trên toàn thế giới và gây ra tỷ lệ mắc bệnh và tử vong đáng kể theo mô hình đại dịch, dịch tễ hoặc theo mùa. Các đợt dịch cúm xảy ra hàng năm vào mùa thu và mùa đông ở các vùng ôn đới và gây ra tỷ lệ tử vong và mắc bệnh đáng kể mỗi năm.
Vi-rút lây truyền bệnh cúm mùa từ người sang người thông qua các giọt hô hấp được tạo ra khi bệnh nhân ho hoặc hắt hơi. Thường cần tiếp xúc gần (<1m) để bị nhiễm bệnh. Người bệnh thường hồi phục sau một vài ngày, nhưng cúm có thể gây ra các biến chứng và thậm chí dẫn đến tử vong, đặc biệt là ở những nhóm có nguy cơ cao như phụ nữ mang thai và những người có tình trạng suy giảm miễn dịch tiềm ẩn.
Cúm mùa là một bệnh nhiễm trùng do vi-rút truyền nhiễm gây ra
05 dấu hiệu của bệnh cúm mùa
Các triệu chứng của bệnh cúm thường bắt đầu khoảng 2 ngày sau khi bị lây nhiễm từ người có virus.
Các triệu chứng bao gồm:
Cơn ho có thể dữ dội và kéo dài tới 2 tuần hoặc lâu hơn.
Hầu hết mọi người đều hồi phục sau sốt và các triệu chứng khác trong vòng một tuần mà không cần chăm sóc y tế. Tuy nhiên, cúm mùa có thể dẫn đến bệnh nặng hoặc tử vong.
Cúm có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của các bệnh mãn tính khác. Đối với các trường hợp nghiêm trọng, cúm mùa có thể dẫn đến viêm phổi và nhiễm trùng huyết. Những người có các vấn đề y tế khác hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế.
Triệu chứng thường gặp bệnh cúm mùa
Nguyên nhân nào dẫn đến bệnh cúm mùa?
Virus cúm thuộc họ virus được gọi là “ Orthomyxoviridae ”, một loại virus RNA có nhiều đặc điểm kháng nguyên khác nhau.
Có 4 loại vi-rút cúm: loại A, B, C và D. Vi-rút cúm A và B lưu hành và gây ra các đợt dịch bệnh theo mùa .
- Virus cúm A được phân loại thành các phân nhóm theo sự kết hợp của các protein trên bề mặt của virus. Hiện đang lưu hành ở người là virus cúm phân nhóm A(H1N1) và A(H3N2). Virus cúm A(H1N1) cũng được viết là A(H1N1)pdm09 vì nó gây ra đại dịch vào năm 2009 và thay thế virus A(H1N1) trước đó đã lưu hành trước năm 2009. Chỉ có virus cúm loại A mới gây ra đại dịch.
- Virus cúm B không có phân nhóm nhưng có thể được chia thành các dòng. Virus cúm B thuộc dòng B/Yamagata hoặc B/Victoria.
- Virus cúm C ít được phát hiện hơn và thường gây ra các bệnh nhiễm trùng nhẹ, do đó không gây quan trọng đến sức khỏe cộng đồng.
- Virus cúm D phần lớn ảnh hưởng đến gia súc và không lây nhiễm hoặc gây bệnh cho người.
Vi-rút cúm A gây ra các đợt dịch bệnh theo mùa
Quá trình lây truyền cúm mùa
Cúm theo mùa lây lan dễ dàng, lây truyền nhanh chóng ở những nơi đông người, bao gồm trường học và viện dưỡng lão. Khi người bị nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi, các giọt chứa vi-rút (giọt truyền nhiễm) sẽ phát tán vào không khí và có thể lây nhiễm cho những người ở gần. Vi-rút cũng có thể lây lan qua bàn tay bị nhiễm vi-rút cúm. Để ngăn ngừa lây truyền, mọi người nên che miệng và mũi bằng khăn giấy khi ho và rửa tay thường xuyên.
Ở vùng khí hậu ôn đới, các đợt dịch theo mùa chủ yếu xảy ra vào mùa đông, trong khi ở các vùng nhiệt đới, bệnh cúm có thể xảy ra quanh năm, khiến các đợt bùng phát không đều đặn.
Thời gian từ khi nhiễm trùng đến khi phát bệnh, được gọi là thời gian ủ bệnh, là khoảng 2 ngày, nhưng dao động từ 1–4 ngày.
Biến chứng nguy hiểm bệnh cúm mùa
Đa số trường hợp mắc cúm mùa đều hồi phục sau vài ngày đến dưới hai tuần. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể gặp biến chứng nghiêm trọng, như viêm phổi, đe dọa tính mạng người bệnh.
Bệnh cúm cũng có thể gây ra các vấn đề như viêm xoang, viêm tai, viêm khớp, đái tháo đường, suy giảm hệ miễn dịch, hen phế quản, và các bệnh lý tim mạch như cao huyết áp, bệnh mạch vành, suy tim, làm cho các bệnh mạn tính trở nên nặng hơn.
- Những nhóm có nguy cơ cao gặp biến chứng do cúm mùa bao gồm trẻ em dưới 5 tuổi, người già trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai, những người có hệ miễn dịch yếu như bệnh nhân HIV, và những người mắc các bệnh lý nền mạn tính.
- Đối với phụ nữ mang thai, cúm có thể dẫn đến biến chứng về phổi hoặc sảy thai. Nếu mắc cúm trong ba tháng đầu, có thể gây ra các bệnh lý cho thai nhi, đặc biệt là các vấn đề về hệ thần kinh. Biến chứng nguy hiểm nhất của cúm mùa là hội chứng Reye, gây sưng tấy ở gan và não. Dù hội chứng này khá hiếm, nhưng nó lại để lại hậu quả nghiêm trọng và tỷ lệ tử vong cao. Hội chứng Reye thường xuất hiện ở trẻ từ 2 đến 16 tuổi, thường xảy ra vài ngày sau khi bị cúm.
Phòng ngừa bệnh cúm mùa
Tiêm vắc-xin là cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh cúm.
Vắc-xin an toàn và hiệu quả đã được sử dụng trong phòng ngừa bệnh cúm mùa. Miễn dịch từ vắc-xin sẽ mất dần theo thời gian nên khuyến cáo nên tiêm vắc-xin hàng năm để bảo vệ chống lại bệnh cúm.
Vắc-xin có thể kém hiệu quả hơn ở người lớn tuổi, nhưng nó sẽ làm bệnh bớt nghiêm trọng hơn và giảm nguy cơ biến chứng và tử vong.
Việc tiêm chủng đặc biệt quan trọng đối với những người có nguy cơ cao gặp biến chứng do cúm và người chăm sóc họ.
Tiêm vắc-xin hàng năm được khuyến cáo cho:
- Phụ nữ mang thai
- Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi
- Những người trên 65 tuổi
- Những người mắc bệnh mãn tính
- Nhân viên y tế.
Những cách khác để phòng ngừa bệnh cúm:
- Rửa và lau khô tay thường xuyên
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi
- Vứt bỏ khăn giấy đúng cách
- Ở nhà khi cảm thấy không khỏe
- Tránh tiếp xúc gần với người bệnh
- Tránh chạm vào mắt, mũi hoặc miệng.
Tiêm vắc-xin là cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh cúm mùa
Câu hỏi thường gặp về bệnh cúm mùa
Cúm mùa diễn ra từ tháng mấy?
- Tại Việt Nam, đỉnh điểm của dịch cúm mùa thường rơi vào khoảng tháng 3-4 và tháng 9-10 hàng năm. Do đó, bạn nên đưa gia đình đi tiêm phòng trước những thời điểm này.
- Cúm là một bệnh lý phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Các triệu chứng điển hình bao gồm sốt cao, đau đầu, nhức mỏi, ớn lạnh và buồn nôn.
Bệnh cúm mùa có nguy hiểm không?
- Hàng năm, có khoảng một tỷ trường hợp mắc cúm theo mùa, trong đó có từ 3 đến 5 triệu ca bệnh nặng.
- Cúm gây ra từ 290.000 đến 650.000 ca tử vong do các bệnh hô hấp mỗi năm. Đặc biệt, 99% số ca tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp dưới do cúm xảy ra tại các nước đang phát triển.
- Các triệu chứng thường xuất hiện từ 1 đến 4 ngày sau khi nhiễm và thường kéo dài khoảng một tuần.
Cúm mùa lây qua những đường nào?
Bệnh cúm mùa có khả năng lây lan rất nhanh qua đường hô hấp, đặc biệt là qua các giọt bắn khi nói chuyện, hắt hơi hoặc khi sử dụng chung đồ vật với người nhiễm bệnh. Đáng chú ý, virus cúm có thể lây lan từ một ngày trước khi người bệnh xuất hiện triệu chứng.
Nên tiêm cúm mùa vào thời điểm nào?
Việt Nam là một quốc gia có khí hậu nhiệt đới, vì vậy virus cúm có thể xuất hiện suốt cả năm. Đặc biệt, cúm mùa thường đạt đỉnh vào các tháng 3 - 4 và 9 - 10 hàng năm. Bệnh có xu hướng gia tăng trong mùa đông – xuân, do đó thời điểm lý tưởng để tiêm vắc xin cúm là khoảng 2 tuần đến 1 tháng trước khi bắt đầu mùa dịch.
Tổng kết
- Bệnh cúm mùa là bệnh nhiễm trùng do vi-rút cúm A hoặc B gây ra.
- Triệu chứng bệnh cúm mùa: Sốt đột ngột, ho, đau đầu, đau cơ và khớp, đau họng và sổ mũi
- Bệnh cúm mùa có thể lây lan qua giọt bắn ho hấp khi ho hoặc hắt hơi. Hoặc lây lan quan tay bị nhiễm virus.
- Cúm mùa có thể gây ra các biến chứng như: Viêm phổi, viêm xoang, viêm tai, và các vấn đề về tim mạch.
- Phòng ngừa cúm mùa: Tiêm vắc-xin, rửa tay thường xuyên, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, và tránh tiếp xúc gần với người bệnh.
- Thời điểm tiêm vắc-xin: Nên tiêm trước tháng 3-4 và tháng 9-10 hàng năm để bảo vệ sức khỏe.
Cúm mùa không đáng sợ nếu chúng ta biết cách đối phó. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh là chìa khóa quan trọng để giảm thiểu nguy cơ lây lan và biến chứng. Bên cạnh việc nắm vững 5 dấu hiệu được đề cập trong bài viết, hãy kết hợp thêm các biện pháp phòng ngừa khác như: giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất, tập luyện thể thao thường xuyên và tiêm phòng cúm đầy đủ. Đừng chủ quan! Hãy luôn lắng nghe cơ thể mình, nếu có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ, hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và tư vấn kịp thời.
Bài viết liên quan
