Bệnh sởi ở trẻ em: 4 giai đoạn cần biết và cách chăm sóc nhanh khỏi
Bệnh sởi ở trẻ em là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan qua đường hô hấp và đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ dưới 5 tuổi. Mặc dù đã có vắc xin phòng ngừa, nhưng sởi vẫn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết này, Trung Sơn Pharma sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về bệnh sởi ở trẻ em, giúp bạn bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ một cách tốt nhất.
Bệnh sởi là gì?
Bệnh sởi hay còn được gọi bệnh rubeola - là một bệnh nhiễm trùng ở trẻ em do vi-rút gây ra. Bệnh sởi gây ra phát ban đỏ, loang lổ thường xuất hiện đầu tiên ở mặt và sau tai, sau đó lan xuống ngực, lưng và cuối cùng là xuống chân. Bệnh sởi hiện nay hầu như luôn có thể phòng ngừa bằng vắc-xin.
Bệnh sởi hay còn được gọi bệnh rubeola - là một bệnh nhiễm trùng ở trẻ em
Dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ em
Các dấu hiệu của bệnh sởi xuất hiện khoảng 10 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc với vi-rút. Các dấu hiệu bệnh sởi thường bao gồm:
Các triệu chứng của bệnh sởi bao gồm:
- Sốt cao
- Ho khan
- Mắt đỏ hoặc đỏ ngầu
- Sổ mũi
- Mệt mỏi
- Các đốm đỏ có tâm màu trắng trong miệng (đốm Koplik)
- Phát ban
- Các triệu chứng tiêu hóa, như tiêu chảy, đau dạ dày và nôn mửa
- Đau họng
- Đau cơ
- Đau đầu
.jpg)
Các dấu hiệu của bệnh sởi xuất hiện khoảng 10 đến 14 ngày
Những đốm trắng nhỏ có tâm màu trắng hơi xanh trên nền đỏ nằm bên trong miệng trên niêm mạc má — còn gọi là đốm Koplik
Phát ban trên da bao gồm các mảng lớn, phẳng thường chảy vào nhau
Nhiễm trùng xảy ra theo từng giai đoạn trong vòng 2 đến 3 tuần.
Giai đoạn ủ bệnh sởi ở trẻ
- Nhiễm trùng và ủ bệnh: Trong 10 đến 14 ngày đầu sau khi nhiễm bệnh, virus sởi lây lan trong cơ thể. Không có dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh sởi trong thời gian này.
- Các dấu hiệu và triệu chứng không đặc hiệu: Bệnh sởi thường bắt đầu bằng sốt nhẹ đến trung bình, thường kèm theo ho dai dẳng, sổ mũi, mắt bị viêm (viêm kết mạc) và đau họng. Bệnh tương đối nhẹ này có thể kéo dài 2 đến 3 ngày.
- Bệnh cấp tính và phát ban: Phát ban bao gồm các đốm đỏ nhỏ, một số đốm hơi nổi lên. Các đốm và cục u tập trung thành từng cụm chặt chẽ khiến da có màu đỏ loang lổ. Mặt nổi mụn đầu tiên.
Trong vài ngày tiếp theo, phát ban lan xuống cánh tay, ngực và lưng, sau đó lan xuống đùi, cẳng chân và bàn chân. Đồng thời, sốt tăng đột ngột, thường lên tới 104 đến 105,8 F (40 đến 41 C). - Phục hồi: Phát ban sởi có thể kéo dài khoảng bảy ngày. Phát ban dần dần mờ đi trước tiên ở mặt và cuối cùng ở đùi và bàn chân. Khi các triệu chứng khác của bệnh biến mất, tình trạng ho và sạm da hoặc bong tróc ở vùng da phát ban có thể kéo dài khoảng 10 ngày.
.jpg)
Giai đoạn ủ bệnh sởi ở trẻ
Phân biệt bệnh sởi và sốt phát ban ở trẻ em
Bệnh sởi có các biểu hiện gần như sốt phát ban ở trẻ. Quan sát các dấu hiệu sau đây để có những chẩn đoán chính xác về bệnh.
|
Bệnh sởi |
Sốt phát ban |
|
Sau khi giảm sốt, trẻ bị phát ban từ 1 - 5 ngày |
Trẻ phát ban đỏ sau 3 ngày sốt. |
|
Ban nổi đồng loạt nhiều vị trí khắp cơ thể |
Ban nổi lần lượt theo thứ tự sau tai, sau đó lan dần. |
|
Nốt phát ban ít có gồ lên bề mặt da và lặn không để lại vết tích |
Ban có dạng sần, gồ trên bề mặt da |
|
Khi lặn, phát ban để lại vết thâm |
.jpg)
Phân biệt bệnh sởi và sốt phát ban ở trẻ
Nguyên nhân gây bệnh sởi ở trẻ em
Virus sởi (chi Morbillivirus ) gây ra bệnh sởi. Đây là một căn bệnh lây truyền qua không khí, có nghĩa là nó lây lan qua không khí khi người bị nhiễm bệnh thở, ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Các giọt bắn trong không khí có thể tồn tại trong phòng trong hai giờ ngay cả sau khi người bị sởi đã khỏi. Các giọt bắn cũng có thể rơi xuống các bề mặt mà bạn chạm vào.
Bệnh sởi có thể lây lan bằng cách:
- Ở gần người bị bệnh sởi, bao gồm nói chuyện, chia sẻ thức ăn hoặc đồ uống, hôn, bắt tay hoặc ôm.
- Chạm vào bề mặt hoặc vật thể có chứa vi-rút rồi chạm vào miệng, mũi hoặc mắt
- Lây truyền theo chiều dọc — từ phụ nữ mang thai sang thai nhi hoặc em bé trong thời kỳ mang thai, sinh nở hoặc trong thời gian cho con bú.
Biến chứng của bệnh sởi ở trẻ em
Biến chứng của bệnh sởi thường gặp hơn ở những người: suy giảm miễn dịch (khi hệ thống miễn dịch không hoạt động tốt như bình thường) dinh dưỡng kém.
Các biến chứng có thể bao gồm:
- Viêm tai giữa (nhiễm trùng tai)
- Viêm phổi (nhiễm trùng phổi)
- Viêm não (viêm não)
- Viêm màng não (viêm lớp niêm mạc não)
Khoảng 1 trong 10 người mắc bệnh sởi bị biến chứng. Biến chứng có thể gây ra hậu quả suốt đời hoặc đôi khi là tử vong.
.jpg)
Giai đoạn ủ bệnh sởi ở trẻ
Phòng ngừa và điều trị bệnh sởi ở trẻ em
Cách trị bệnh sởi ở trẻ em
Có những điều bạn có thể làm để làm giảm các triệu chứng của con bạn:
- Cho trẻ uống paracetamol hoặc ibuprofen theo liều lượng khuyến cáo nếu trẻ bị sốt và cảm thấy khó chịu.
- Khuyến khích trẻ uống nhiều nước và nghỉ ngơi nhiều.
- Hãy thử giảm độ sáng của đèn trong nhà nếu con bạn kêu đau mắt.
.jpg)
Bệnh sởi phát ban trên da bao gồm các mảng lớn, có màu đỏ
Phòng ngừa bệnh sởi
Để phòng ngừa bệnh sởi hiệu quả, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Tiêm vắc xin:
- Vắc xin sởi thường kết hợp với quai bị, rubella (MMR).
- Tiêm theo lịch khuyến cáo của Bộ Y tế.
- Vệ sinh cá nhân:
- Rửa tay thường xuyên.
- Vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý.
- Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân.
- Tránh tiếp xúc người bệnh:
- Hạn chế tiếp xúc người đang mắc sởi.
- Đeo khẩu trang, giữ khoảng cách nếu phải tiếp xúc.
- Vệ sinh môi trường:
- Vệ sinh nhà cửa thường xuyên.
- Giữ không gian sống thông thoáng.
- Tăng cường đề kháng:
- Ăn đủ dinh dưỡng.
- Uống đủ nước.
- Ngủ đủ giấc.
- Tập thể dục thường xuyên.
- Lưu ý:
- Đưa trẻ đi khám khi có dấu hiệu nghi ngờ.
- Phụ nữ mang thai nên tiêm MMR trước khi mang thai.
- Tuân thủ hướng dẫn của cơ quan y tế khi có dịch.
.jpg)
Biện pháp phòng bệnh sởi ở trẻ em
Các câu hỏi thường gặp về bệnh sởi
- Bệnh sởi có lây không?
- Dấu hiệu bệnh sởi ở trẻ em dưới 1 tuổi là gì?
Bệnh sởi ở trẻ em dưới 1 tuổi thường có các biểu hiện như: Sốt cao, khó thở, bỏ bú và lừ đừ
- Sốt cao: Trẻ có thể sốt cao liên tục, từ 39 độ C trở lên, và có thể không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
- Khó thở: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc thở, thở nhanh, co rút lồng ngực, và có thể có dấu hiệu thở rít.
- Dấu hiệu bỏ bú và lừ đừ: Trẻ sẽ từ chối bú, không ăn uống, và thường ngủ li bì hoặc quấy khóc.
- Bệnh sởi kéo dài bao lâu?
- Bệnh sởi thường kéo dài từ 10 đến 14 ngày nếu bạn không có biến chứng.
- Bệnh sởi ở trẻ em có ngứa không?
Bệnh sởi ở trẻ em có thể gây ngứa, nhưng không phải là triệu chứng chính. Ngứa thường nhẹ và không gây khó chịu nhiều như trong bệnh thủy đậu.
- Bệnh sởi ở trẻ em có nguy hiểm không?
Bệnh sởi ở trẻ em là một bệnh nguy hiểm do virus sởi gây ra. Bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:
- Viêm phổi
- Viêm não
- Viêm tai giữa
- Tiêu chảy
- Suy dinh dưỡng
Trong một số trường hợp, bệnh sởi có thể gây tử vong, đặc biệt là ở trẻ em dưới 5 tuổi và trẻ em có hệ miễn dịch suy yếu.
Điểm nổi bật
- Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm rất dễ lây lan.
- Bệnh sởi bắt đầu giống như cảm lạnh nặng, sau đó là phát ban dạng mảng trên đầu và cơ thể.
- Đưa trẻ đến bác sĩ đa khoa nếu trẻ có triệu chứng bệnh sởi hoặc gần đây đã tiếp xúc với người bị bệnh sởi.
- Thuốc paracetamol, chất lỏng, nghỉ ngơi và ánh sáng mờ có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh sởi.
- Tiêm chủng là cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh sởi.
Hiểu rõ về bệnh sởi ở trẻ em là chìa khóa để bảo vệ con yêu khỏi căn bệnh nguy hiểm này. Hãy chủ động tiêm phòng cho trẻ theo đúng lịch trình, đồng thời trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để nhận biết và xử lý kịp thời các triệu chứng của bệnh. Đừng chủ quan, hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ.
Tài liệu tham khảo
- Measles. (2025, March 1). Mayo Clinic. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/measles/symptoms-causes/syc-20374857
- Measles: Rash, causes, symptoms, treatment & prevention. (n.d.). Cleveland Clinic. Retrieved March 14, 2025, from https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8584-measles
Bài viết liên quan
